İşitme Testi Sonucu (Odyogram) Nasıl Okunur?

 Ses kulağımız ile duyduğumuz madde titreşimlerini algılama biçimimizdir. Bir cisim titrediğinde etrafındaki maddelere itme ve çekme kuvvetleri uygular. Maddeler bu kuvvetleri çevrelerindeki diğer madde parçacıklarına uygulayarak titreşimleri iletirler. Sesin üç farklı karakteristik özelliği vardır: yoğunluk, frekans ve faz. İşitme testinde sesin yoğunluk ve frekans karakteristikleri önemlidir.

Ses yoğunluğu ses şiddetinin (volume) teknik adıdır. Ses şiddeti basitçe titreşimlerin madde parçacıklarını ne kadar hareket ettiği ile ilgilidir. Ses dalgası madde parçacıklarını daha kuvvetli bir şekilde hareket ettirdiğinde sesi daha şiddetli (yüksek sesli) duyarız. Ses şiddeti desibel (kısaca dB) birimi ile ölçülür.

Frekans sesin incelik ve kalınlığını belirleyen özelliğinin teknik adıdır. Frekans müzik notalarını ve doğadaki diğer sesleri birbirinden ayırmamızı sağlayan özelliktir. Aynı zamanda konuşma seslerini de oluşturan temel özellik frekanstır. Frekansı yüksek sesleri ince (tiz), frekansı düşük sesleri ise kalın (pes) sesler olarak duyarız. Temelde frekans ses dalgasını taşıyan madde parçacıklarının hangi hızda titreştiğini ifade eder ve saniyede kaç titreşim gerçekleştiğini ifade eden Hertz (kısaca Hz) birimi ile ölçülür.

İşitme sağlığı genellikle kişinin 250 Hz ve 8.000 Hz frekans aralığında saf ses olarak adlandırılan önceden belirlenmiş frekanslardaki özel sesleri hangi hassasiyette duyabildiği test edilerek ölçülür. Saf sesler adyogram adı verilen grafik boyunca dizilir ve her bir saf sesin hangi şiddet aralığında duyulabildiği test edilerek kaydedilir. Sağlıklı işiten bir birey bu saf sesleri -10 dB ile 20 dB aralığında bir ses şiddetine sahipken duyabilir.

Odyogram nedir?

Odyogram sizin ya da çocuğunuzun sesleri ne kadar iyi duyduğunuzu gösteren bir grafiktir. Farklı ses perdelerinde ve frekanslarda işitilen en alçak sesleri gösterir. Odyogram, işitme kaybının derecesi ve tipinin tanılanmasının yanı sıra, olası tedavilerin saptanmasına da yardımcı olabilir.

- Ses seviyesi ya da yoğunluğu desibel (dB) cinsinden ölçülür; grafiğin üst kısmından alt kısmına kadar işaretlenmiş durumdadır.

Yaprakların hışırtısı gibi alçak sesler grafiğin üst kısmında başlar. Çim biçme makinesi gibi yüksek sesler grafiğin altındaki daha yüksek desibellerde bulunur.

- Ses perdesi ya da frekansı, hertz (Hz) cinsinden ölçülür ve soldan sağa işaretlenir.

Her bir dikey çizgi farklı bir ses frekansını ifade eder. Ne kadar sağa gidilirse, ses perdesi o kadar yüksek olur, örneğin: kuş cıvıltısı.

- Kırmızı ve mavi çizgiler ve harfler test sonuçlarını ifade eder.

Mavi bir X çizgisi (sol kulak) ve kırmızı bir O çizgi (sağ kulak) hava iletim testlerinizin sonuçlarını ifade eder (Sesin havada iletilirken duyduğunuz seviye; genellikle kulaklıklar kullanılarak ölçülür). Kemik iletim testlerinin sonuçları mavi bir > çizgi (sol kulak) ve kırmızı bir < çizgi (sağ kulak) kullanılarak işaretlenir.

- Hava iletim ve kemik iletim testlerinizin sonuçları arasındaki her türlü fark 'hava-kemik boşluğunu' ifade eder. Bu boşluk, dış ya da orta kulakta bir sorun olduğu anlamına gelebilir. Hiçbir boşluk olmaması, iç kulakta (kokleada) bir sorun olduğu anlamına gelebilir.

Konuşmaları algılama ve konuşulanları ayırt etme testleri

Konuşmaları algılama ya da konuşulanları ayırt etme testi olarak adlandırılan başka tipteki bir test ne kadar iyi duyabildiğinizi ve normal konuşmaları ne kadar iyi anlayabildiğinizi belirlemek için işitme kalitenizi test eder. Sonuçlar yüzdelik olarak ifade edilir ve odyogramınızda görülebilir.

Sonuçlarınız ne anlama gelmektedir?

Eğer odyogramınızda sorun görünüyorsa işitme sağlığı uzmanınız, işitme kaybının tipini ve derecesini, olası en iyi tedavi seçenekleri ile birlikte açıklayacaktır. Her bireyin işitme kaybı farklı özelliklere sahiptir. Yüksek frekans aralıklarındaki ince seslerde işitme kaybına sahip kişiler sesleri duyduklarını ancak anlayamadıklarını söylerler. Düşük frekans aralıklarındaki kalın seslerde işitme kaybına sahip kişiler ise seslerin keskin ve aynı zamanda yumuşak geldiğini söylerler. Kimi hastalar sesin nereden geldiğini anlamakta güçlük çektiğini dile getirirken kimi hastalar ise işitme güçlüğünü sadece gürültülü ortamlarda yaşarlar.